Lukas

Die doel en metode van Lukas die skrywer

vers 2: “Baie mense … ooggetuies en dienaars van die Woord was, dit aan ons oorgelewer het.”

Lukas is nie self ‘n ooggetuie nie, maar aan wie die inligting deur oorspronklike ooggetuies oorgelewer is.

vers 3:  “geagte Theofilus, … self alles stap vir stap van voor af noukeurig te ondersoek en dit in volgorde vir u neer te skryf”

“Theofilus” – Liefhebber van God.  Hy was moontlik ‘n goedgesinde wat bereid was om te help en die Skrif so wyd moontlik te versprei.  Sien ook Handelinge 1:1

“van voor af” – Lukas begin in sy Evangelie nie maar eers by Jesus se openbare optrede (soos Markus) nie, maar reeds met die aankondiging van die geboorte van Sy voorloper, Johannes die Doper.

“alles noukeurig te ondersoek” – Hy het doelbewus alle beskikbare inligting nagegaan om so ‘n volledige weergawe as wat nodig was, te kon gee.  Hy het na ‘n mate van volledigheid gestrewe, blyk uit die feit dat sy Evangelie die omvattendste van al 4 die evangelies is.

“in volgorde” – Hy bedoel nie dat alles streng kronologies sou weergee nie, maar dat dit sy voorneme was dat sy verhaal ‘n samehangende en ordelike geheel moet vorm.

vers 4:  “sodat u verseker kan weet dat die onderrig wat u oor hierdie gebeure ontvang het, betroubaar is.”

“u verseker kan weet” – Theofilus het wel reeds mondelinge onderrig ontvang.  Darom rig Lukas sy skrywe tot hom, sodat hy met volle sekerheid die waarheid kan leer ken.  Heel  waarskynlik is die lees van die Evangelie, wat aan hom opgedra is, deur die Here gebruik om Theofilus tot volle geloofsekerheid te bring.

Geboorte van Johannes aangekondig

Net Mattheus en Lukas vertel die geboorte van Jesus, Lukas meer volledig as Mattheus, elkeen skryf verskillende gebeure.

Mattheus:
Die geslagsregister (1:1-17)
Nuus aan Josef & geboorte van Jesus (1:18-25)
Sterrekenners uit die Ooste (2:1-12)
Die vlug na Egipte (2:13-15)
Die kindermoord (2:16-18)
Terugkeer uit Egipte (2:19-23)

Lukas
Nuus aan Sagaria (1:5-25)
Nuus aan Maria (1:26-30)
Maria en Elisabet (1:39-56)
Geboorte van Johannes (1:57-80)
Geboorte van Jesus (2:1-7)
Die skaapwagters (2:8-20)
Besnydenis van Jesus (2:21)
Wyding van Jesus aan die Here (2:22-32)
Terugkeer na Nasaret (2:39)

vers 5: “In die tyd van Herodes, koning van Judea, was daar ‘n priester vanuit die diensgroep van Abia met die naam Sagaria, sy vrou uit Aaron se nageslag en haar naam was Elisabet.”

“Herodes” – Hier is Herodes die Grote.  Hy was koning van Palestina vanaf 37 – 4 vC.

“Sagaria” – beteken “God het onthou”

“diensgroep van Abia” – Die priesters was in 24 afdelings verdeel, waar ‘n afdeling 2 keer per jaar vir 1 week diens gedoen het.  Abia was die 8ste afdeling (1 Kronieke 24:1-19).

“uit Aaron” – Elisabet ook uit ‘n priesterlike familie lyn.  Dit was as besonder spesiaal beskou as ‘n priester ook met ‘n vrou uit ‘n priesterlike familie getrou het.

vers 6:  “Hulle was albei regverdig in die oë van God en het onberispelik volgens al die gebooie en voorskrifte van die Here geleef”

“albei regverdig” – Hiermee word nie bedoel dat hulle geheel en al sondeloos was nie.

“al die gebooie en voorskrifte” – Johannes het dus voorgespruit uit ‘n ouerpaar in wie die hoogste vorm van Ou Testamentiese gehoorsaamheid in hul gebonde was.

vers 7:  “Hulle was kinderloos, omdat Elisabet onvrugbaar was en albei van hulle al op ver gevorderde leeftyd was.”

“kinderloos” – vir ‘n Joodse egpaar was kinderloosheid baie sleg, omdat hulle daardeur uitgeskakel word as moontlike ouers of voorouers van die verwagte Messias.  Dit is vererger deur die feit dat albei op ver gevorderderde leeftyd was.

vers 7: “Toe Sagaria sy diensgroep se beurt voor God tempeldiens gedoen het…”

Omdat daar so baie priesters was, was dit nie toegelaat dat ‘n priester meer as 1 keer in sy lewe die reukwerk brand nie.

vers 9: “…deur die lot aangewys om die heiligdom van die Here binne te gaan en die reukoffer te bring.”

Sien Eksodus 30:7-8 en 2 Kronieke 29:11

In die oggend en in die middag is die offer van kosbare speserye op die goue reukaltaar in die Heilige deel gebring, volgens Numerie 16:7.  Die goue reukaltaar het net voor die voorhangsel gestaan wat die Heilige van die Allerheiligste deel geskei het.

vers 10:  “En die hele menigte van die volk was besig om op die tyd van die reukoffer buite te bid.”

“buite te bid” – Terwyl die priester binne is sal die res van die priesters en aanbidders buite in die voorhof van die tempel wees, besig om God te loof en te aanbid.

Vers 11/12: ” ‘n Engel van die Here het toe aan hom verskyn en aan die regterkant van die altaar van die reukwerk gestaan.  Sagaria was ontsteld toe hy hom sien, en vrees het hom oorval.”

“ontsteld en vrees” – Is een van die mees algemene reaksies wanneer iemand ‘n engel sien of die teenwoordigheid van God ervaar (sien Rig 6:22-24, die Here is vrede!)

Vers 13:  “Engel se:  Moenie bang wees nie, Sagaria, … jou gebed is verhoor… geboorte gegee aan ‘n seun, en jy moet hom Johannes noem.”

“Moenie bang wees nie” – in die Ou en Nuwe Testament kom hierdie woorde dikwels voor en altyd word die rede aangegee waarom die gelowige nie moet vrees nie.

“jou gebed is verhoor”  – waarskynlik ‘n gebed vir kinders in sy huis.

“Geboorte gee aan ‘n seun” – nie net ontvang hierdie egpaar genade met die geboorte van ‘n seun nie, maar Johannes sou die wegbereider word van die verlosser – wat God se genade aan die hele volk sou bring.

Johannes” – beteken “God is/betoon genade”.

vers 14:  Jy sal blydskap en uitbundige vreugde beleef en baie mense sal bly wees oor sy geboorte.

““uitbundige vreugde” – omdat hy as voorloper van die Messias sal optree.

vers 15:  Inderdaad hy sal groot wees in die oë van die Here.  Hy sal glad nie wyn en gegiste drank drink nie, en hy sal reeds van voor sy geboorte af met die Heilige Gees vervul wees.

“sal groot wees” – sal in die Naam van God ‘n belangrike roeping vervul.

“nie wyn en gegiste drank” – olie was ‘n deel van die Nasireers belofte (Num 6:1-21).  Gewoonlik so ‘n belofte was tydelik, maar Simson (Rigters 16:17) en Samuel (1 Sam 1:11) was permanent vanaf geboorte.  Dit beteken egter nie dat Johannes ‘n Nasireer was nie, dog dit dien as teken van sy algehele toewyding aan sy besondere roeping.

“voor sy geboorte” – Dat Johannes met die Heilige Gees vervul sou wees nog voor sy geboorte, is ‘n teken dat die eindtyd van God se besondere teenwoordigheid aangebreek het.

Vers 16:  “Hy sal baie van die kinders van Israel na die Here hulle God laat terugkeer.”

Een van die funksies van ‘n ware profeet was om die volk weer terug te roep om God te dien.

vers 17:  “Hy sal met die gees en krag van Elia voor die Here uitgaan om die harte van vaders na hulle kinders terug te bring en ongehoorsames na die denkwyse van regverdiges, en so ‘n goed voorbereide volk vir die Here gereed te maak.”

Mal 3:1 en Mal 4:5-6 voorspel uitdruklik dat voordat Jesus die Messias aan sy volk verskyn, Hy ‘n boodskapper uit sal stuur om vir Hom die weg te baan.

“met gees en krag van Elia” – nie ‘n herverskyning van Elia nie, maar ‘n man wat in sy optrede met Elia ooreenkom.

“om die harte van die vaders na hulle kinders terug te bring” – met “vaders” word hier bedoel die voorvaders van Israel.  Hulle is met afkeer vervul teenoor hulle kinders wat in goddeloosheid verval het.  Nou sal Johannes deur die krag van die Heilige Gees dit bewerk dat baie van die kinders hulle tot God bekeer en so afsien van hulle sonde.  Daarmee sal hulle as’t ware die toegeneentheid van hulle voorouers terugwin.

“regverdiges” – vromes wat die Here vrees.

“goed voorbereide volk” – ‘n volk gereed vir die koms van die Messias.

Vers 18:  “Sagaria sê toe vir die engel”  Hoe sal ek dit weet?  Want ek is al oud en my vrou is al op ver gevorderde leeftyd.”

Sagaria twyfel en vra vir ‘n teken wat die waarheid van die voorspelling sal bewys, hy gee ook sy rede hoekom. Abraham vra ook vir ‘n teken (sien Genesis 15:8).  Gideon vra ook vir ‘n teken, sien Rigters 6:36-39.